In Nederland is sinds enige tijd een debat gaande over de levenslange gevangenisstraf. De discussie gaat over de vraag hoelang de straf moet c.q. mag duren en of het gevangeniswezen – ressorterende onder de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie – zich actiever zou moeten inzetten voor de resocialisatie van levenslanggestraften. Deze vragen zijn actueel geworden door de rechtspraak van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in de zaken Vinter en anderen tegen het Verenigd Koninkrijk en Murray tegen Nederland. Deze rechtspraak neemt namelijk afstand van het in Nederland gevoerde beleid, dat erop gericht is de levenslange gevangenisstraf – ongeacht de ontwikkeling van de persoon van de veroordeelde – tot de dood te laten voortduren. Onlangs heeft een levenslanggestrafte, die nu ruim 23 en een half jaar is gedetineerd, met een beroep op de Europese rechtspraak het recht op zijn resocialisatie bij de rechter afgedwongen. Dit artikel geeft een overzicht van de Nederlandse situatie rond de oplegging en de tenuitvoerlegging van de levenslange gevangenisstraf en beantwoordt de vraag waarom het tot een ingrijpen door de rechter moest komen.