De vraagstelling en het geneeskundig kader waarin A.W.M. van Hasselt werkte worden gekenschetst in Hoofdstuk I. Er wordt ingegaan op begrippen als goed en kwaad vergif, physiologie en pharmacologie en hun betekenis in de negentiende eeuw. De toxicologie was in de tijd van Van Hasselt nog één ongedeeld vakgebied. De casuïstische kennis over vergiften werd in de negentiende eeuw geleidelijk aangevuld met gegevens uit experimenteel proefdieronderzoek. Deze experimentele toxiciteitsgegevens hadden nog geen vaste plaats in de vakliteratuur. Het onderzoek met vergiften toegediend aan gezonde proefdieren werd opgenomen in pharmacologische handboeken, in toxicologische leerboeken en in boeken over de materia medica onder het hoofd van de physiologie. Het physiologisch effect vormde een aanwijzing voor de therapeutische werking binnen de dan vigerende classificatiestelsels. In Hoofdstuk II wordt de West-Europese geschiedenis van de leer der vergiften beschreven tot aan de Eerste Wereldoorlog. De Grieken noemden vergiften N"Dµ"6" (Latijn: pharmaca), zij wisten dat vergiften konden doden en aandoeningen konden genezen. Ziekten waren vergiftigingen, vergiften dienden te worden uitgedreven en verstopte orgaanstelsels te worden geopend. De eenvoudigste methode was tegengesteld werkende vergiften in stijgende doses toe te dienen totdat zij verschijnselen van een vergiftiging gaven (contraria contrariis). Aan de pogingen met vergiften het evenwicht in het lichaam te herstellen kon kennis over de therapeutische en dodelijke hoeveelheden worden ontleend. Eind achttiende eeuw overheerste de kritiek op het gebruik van vergiften als geneesmiddel. Het onderzoeken van goede (geneeskrachtige) en kwade (misdadige) vergiften zou met gebruik van proefdieren uitkomst moeten brengen. De casuïstische giftigheidsgegevens werden aangevuld met experimentele effectiviteits- en toxici-teitsgegevens. In de negentiende eeuw werd de inbreng van de analytische chemie in de leer van de goede en kwade vergiften steeds belangrijker. In de experimenten ...