Inleiding. Al sinds begin jaren negentig is duidelijk dat ‘burgerschap’ terug is van weggeweest (Kymlicka en Norman 1994; Van Gunsteren 1998). Nog steeds staat het begrip centraal in de aandacht in wetenschap en beleid. Daarbij valt op dat sociale wetenschappers interesse hebben in vormen van burgerschap die het traditionele staatsburgerschap overstijgen, terwijl beleidsmakers en politici eerder neigen naar een verzwaring van dat nationaal staatsburgerschap met nieuwe dimensies. Sociologen analyseren en pleiten bijvoorbeeld voor ‘transnationaal burgerschap’ (Bauböck 1994; Soysal 1994; Sassen 2006), voor ‘kosmopolitisch burgerschap’ of voor ‘wereldburgerschap’ (Habermas 1996; Dower 2000; Falk 2003; Benhabib 2004). Saskia Sassen constateert een denationalisering van burgerschap ondanks gelijktijdige pogingen tot renationalisering ervan (Sassen 2006, 22).