Al vroeg in de achttiende eeuw omschreven Europese denkers het tijdvak waarin zij leefden als verlicht. Dit besef onderdeel te zijn van een ontwikkelde, beschaafde en commerciële periode in de geschiedenis schiep een nieuwe verhouding tot het verleden. Veel geschiedschrijvers in Europa, onder wie Voltaire en William Robertson, schreven een historisch verhaal van vooruitgang om de verlichte eeuw te verklaren. Dat verlichte verhaal schetste een Europees beschavingsproces dat begon in de klassieke oudheid, en zich na de barbaarse middeleeuwen ontwikkelde tot het moderne Europese statensysteem. In dit proefschrift onderzoekt Eleá de la Porte hoe achttiende-eeuwse Nederlandse schrijvers omgingen met dit verlichte verhaal. Op basis van spectatoren, prijsvragen van genootschappen, recensietijdschriften en geschiedschrijving toont zij aan dat het verlichte verhaal ook in achttiende-eeuws Nederland bestond – maar dat het verlichte verhaal hier een eigen karakter kreeg. Aan de ene kant namen Nederlandse schrijvers het historische narratief van vooruitgang over. Zij meenden dat zij in een verlichte eeuw leefden en onderdeel waren van een verlicht Europa dat was verbonden door internationale handel, politieke verdragen en een gedeelde cultuur. Aan de andere kant worstelden de Nederlandse schrijvers met de constructie en invulling van het verlichte verhaal in de Nederlandse Republiek. Er bestond in achttiende-eeuws Nederland bijvoorbeeld een gelijktijdig vervalsvertoog, omdat eigentijdse schrijvers meenden dat ten opzichte van de Gouden Eeuw achteruitgang had plaatsgevonden. Het proefschrift laat zien hoe tijdgenoten hun weg zochten in het spanningsveld van vooruitgang en verval, en hoe zij zich opnieuw moesten verhouden tot hun nationale identiteit.