Hollanda hastalığı: Türk Cumhuriyetleri örneği ; Dutch disease: The example of Turkic Republics

Ülkelerin üretim, yatırım, dış ticaret ve istihdam yapısı gibi birçok değişken üzerinde etkili olan petrol fiyatlarının, reel döviz kuru üzerindeki etkileri sebebiyle doğrudan yabancı yatırımlar ve dış ticaret üzerinde de etkileri söz konusudur. Petrol fiyatları yanında sermaye akışlarına neden olan doğrudan yabancı yatırımlar, portföy yatırımları ve dış yardım gibi birtakım parametreler yoluyla da oluşabilen ve literatürde Hollanda Hastalığı olarak tanımlanan bu olayın özü, doğal kaynak bulunmasıyla ortaya çıkan kazanç patlaması sonucu birdenbire ülkeye giren döviz miktarındaki artıştır. Düny... Mehr ...

Verfasser: Paksoy, Hilal
Alagöz, Mehmet
Dokumenttyp: Artikel
Erscheinungsdatum: 2023
Verlag/Hrsg.: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
Schlagwörter: Hollanda Hastalığı / Türk Cumhuriyetleri / Petrol Fiyatları / Reel Döviz Kuru / Dutch Disease / Turkish Republics / Oil Prices / Real Exchange Rate
Sprache: Turkish
Permalink: https://search.fid-benelux.de/Record/base-28994987
Datenquelle: BASE; Originalkatalog
Powered By: BASE
Link(s) : https://hdl.handle.net/11492/7397

Ülkelerin üretim, yatırım, dış ticaret ve istihdam yapısı gibi birçok değişken üzerinde etkili olan petrol fiyatlarının, reel döviz kuru üzerindeki etkileri sebebiyle doğrudan yabancı yatırımlar ve dış ticaret üzerinde de etkileri söz konusudur. Petrol fiyatları yanında sermaye akışlarına neden olan doğrudan yabancı yatırımlar, portföy yatırımları ve dış yardım gibi birtakım parametreler yoluyla da oluşabilen ve literatürde Hollanda Hastalığı olarak tanımlanan bu olayın özü, doğal kaynak bulunmasıyla ortaya çıkan kazanç patlaması sonucu birdenbire ülkeye giren döviz miktarındaki artıştır. Dünya ülkelerinin ilk defa 1977 yılında The Economist dergisi vasıtasıyla tanıdığı “Hollanda Hastalığı” bir doğal kaynağın keşfiyle aniden zenginleşen ülkede üretim faktörlerinin yeni kaynağa doğru akışıyla üretimin daralmasıdır. Böylece ekonomide aynı anda genişleyen ve daralan iki alt sektörün birlikte bulunması durumudur. Bu çalışmada, Türk Cumhuriyetlerine (Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan) ait 2000-2019 dönemi panel verileri kullanılarak, bu ülkelerdeki petrol fiyatları ile reel döviz kuru arasında bir bağlantının olup olmadığının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmamızda elde ettiğimiz sonuca göre söz konusu Türk Cumhuriyetlerinde, petrol fiyatlarındaki artışlarla reel döviz kuru arasında bir ilişkinin söz konusu olmadığı dolayısıyla Hollanda Hastalığı bulgusu tespit edilememiştir. ; Oil prices, which are effective on many variables such as production, investment, foreign trade and employment structure of countries, also have effects on foreign direct investments and foreign trade due to their effects on the real exchange rate. The essence of this phenomenon, which can be formed through some parameters such as foreign direct investments, portfolio investments and foreign aid, which causes capital flows as well as oil prices, and which is defined as the Dutch Disease in the literature, is the increase in the amount of foreign currency entering the country as a result of the profit explosion ...