Dit artikel analyseert de productie en receptie van de in 1984 uitgebrachte film en televisieserie De Leeuw van Vlaanderen. Deze Vlaams-Nederlandse coproductie is een audiovisuele adaptatie van Hendrik Consciences gelijknamige romantisch-historische roman uit 1838, die mee aan de basis lag van de cultus rond de Guldensporenslag. Mede hierdoor nam de roman doorheen de 19de en 20ste eeuw een centrale plaats in binnen de Vlaamse Beweging. De drijvende krachten achter de verfilming waren voornamelijk Jan Van Raemdonck van het productiehuis Kunst en Kino en enkele figuren uit de BRT, die een prestigieuze middeleeuwse spektakelproductie voor ogen hadden. Naast de KRO werd ook het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap werd voor dit project geëngageerd, ondanks het negatieve advies van de filmcommissie, waarin de vrees voor een romantisch-nationalistisch resultaat werd geuit. De producenten, in hun streven naar een zo groot mogelijke trouwheid tegenover Conscience, bleken hier inderdaad op aan te sturen. De omstreden regisseursaanstelling van Hugo Claus, die een erg kritische en rebelse reputatie genoot, ging dan ook gepaard met de oprichting van speciale controlemechanismen, waardoor de producenten de macht behielden. Dit leidde tot een overwegend romantisch-nationalistische filmversie van De Leeuw. Toch vallen er een aantal elementen in de film te bespeuren die tegen de geest van Conscience ingaan, waaronder enkele kritisch-ironische toetsen. Reeds voor de film uitkwam bleek er een zekere politiekmaatschappelijke gevoeligheid tegenover de mogelijke Vlaams-nationalistische connotaties van de productie te bestaan. Terwijl de Franstalige Belgische pers fel van leer trok tegen deze volgens hen Vlaams-nationalistische propagandafilm, was dit vraagstuk voor het gros van de Vlaamse filmjournalisten echter nauwelijks aan de orde. Enkel een kleinere Vlaams-nationalistische strekking ging op dit thema in, hierbij De Leeuw als lasterend beschouwend voor haar ideologische overtuigingen. ; The Production and Reception of the Film ...