Tijdsberekening en tijdsregimes in de kustgemeenschappen van het laatmiddeleeuws graafschap Vlaanderen

De tijdsopvattingen die terug te vinden zijn in de geschreven bronnen van de Vlaamse middeleeuwse havensteden Nieuwpoort en Mude (nu Sint Anna ter Muiden) getuigen van de sterke invloed van het landschap op de mens. De twee havensteden en hun inwoners waren onmiskenbaar afgestemd op het ritme van de zee, door hun unieke ligging aan een getijdengeul waarvan ze voor hun levensonderhoud afhankelijk waren. In Mude en Nieuwpoort kwam het ritme van de zee tot uiting in het gebruik van het getij als tijdseenheid voor de korte termijn en van het haringseizoen, 'teilt' of 'reyze' genoemd, voor de lange... Mehr ...

Verfasser: Dillen, Kristiaan
Dokumenttyp: journalarticle
Erscheinungsdatum: 2022
Schlagwörter: History and Archaeology / beschavingsgeschiedenis / getij / Nieuwpoort / Mude / maritieme gemeenschap / History of civilization / chronology / maritime / modernity / Sint-Anna ter Muiden (Mude) / perception of time
Sprache: Niederländisch
Permalink: https://search.fid-benelux.de/Record/base-27285124
Datenquelle: BASE; Originalkatalog
Powered By: BASE
Link(s) : https://biblio.ugent.be/publication/01GJFP2RPAREKVS3N6VGJ8N1BG

De tijdsopvattingen die terug te vinden zijn in de geschreven bronnen van de Vlaamse middeleeuwse havensteden Nieuwpoort en Mude (nu Sint Anna ter Muiden) getuigen van de sterke invloed van het landschap op de mens. De twee havensteden en hun inwoners waren onmiskenbaar afgestemd op het ritme van de zee, door hun unieke ligging aan een getijdengeul waarvan ze voor hun levensonderhoud afhankelijk waren. In Mude en Nieuwpoort kwam het ritme van de zee tot uiting in het gebruik van het getij als tijdseenheid voor de korte termijn en van het haringseizoen, 'teilt' of 'reyze' genoemd, voor de lange termijn. Een confrontatie tussen de geschreven bronnen van beide havensteden toont echter aan dat de keuze van de ingezette tijdsconcepten afhing van de gedocumenteerde activiteit, het perspectief van tijdsberekening (verleden, toekomst) en de consument van de tijdsconcepten. Deze tijdconcepten waren een mix van harde tijdseenheden die universeel in Noord-Europa worden gebruikt - zoals jaar, maand en dag - en van zachte eenheden die sterk verbonden waren met de culturele en landschappelijke context van de havens. Historici zijn geneigd het gebruik van harde eenheden te zien als een indicator van voortschrijdende beschaving, moderniteit en verstedelijking, en het gebruik van zachte eenheden als een teken van achterlijkheid, isolement en landelijkheid. Wat de middeleeuwse Vlaamse kust betreft, moet dit in vraag worden gesteld. De gemeenschappen in het Vlaamse maritieme landschap waren knooppunten van connectiviteit tussen vissers en zeelieden van binnen en buiten het graafschap Vlaanderen. Zowel lokale bewoners als buitenlanders begrepen heel goed wat er werd bedoeld met zachte tijdseenheden als 'getijde' of 'teilt', wat ze tot universele concepten maakte.