Abstract: Als hoogste nationaal rechtscollege vervult het Hof van Cassatie een belangrijke rechtsvormende rol. Ingevolge de Europeanisering heeft deze rechtsvormende rol reeds lang een bijkomende dimensie gekregen: de Europese wetgeving en de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens en het Europees Hof van Justitie beïnvloeden het nationale recht en dus ook de nationale cassatierechtspraak. Maar ook op nationaal niveau fungeert het Hof van Cassatie niet als enige hoogste rechter; het Grondwettelijk Hof en de Raad van State vervullen vanuit hun wettelijke opdracht eveneens een rechtsvormende rol. In een gelaagde Europese rechtsorde waar de top van de rechterlijke piramide ‘gedeeld’ wordt door diverse rechtscolleges op nationaal én supranationaal niveau, rijst de vraag naar de werkelijke beoordelingsruimte of autonomie van het cassatiehof. Deze vraag wordt nog interessanter in het domein van het procesrecht, met name in het licht van de zogenaamde ‘procedurele autonomie’. Dit onderzoek vertrekt van het huidige normatieve kader waarbinnen het Hof van Cassatie zijn rechtsvormende rol vandaag kan, mag en moet vervullen. Op basis van de verhouding van samenwerking, doorwerking en wisselwerking tussen het Hof van Cassatie en de hierboven genoemde hoogste rechtscolleges worden de grenzen en mogelijkheden waarbinnen het Hof van Cassatie zijn rechtsvormende rol vervult, vastgesteld. In een thematisch rechtspraakonderzoek wordt vervolgens geanalyseerd hoe het Hof van Cassatie in zijn rechtspraak omgaat met de grenzen en mogelijkheden vastgesteld in het normatief kader. Dit gebeurt op basis van drie thema’s uit het burgerlijk procesrecht en in het bijzonder, het overkoepelende thema van het recht op toegang tot de rechter. Daarbij wordt vanuit een intradisciplinaire en rechtsvergelijkende benadering van elke thematiek onderzocht of het Hof in het licht van zijn verhouding met bovengenoemde andere hoogste rechtscolleges over alternatieve grenzen en mogelijkheden beschikt om zijn rechtsvormende rol te ...