Deze studie geeft een uiteenzetting van een theoretisch kader ter analyse en beoordeling van transitietrajecten. Dit zogenaamde functieraamwerk – dat is gebaseerd op de theorie van innovatiesystemen – wordt uitvoerig geïllustreerd aan de hand van een casestudie op het gebied van biotransportbrandstoffen in Nederland (1990-2005). De centrale aanname in het functieraamwerk is dat aan de basis van ieder transitietraject een groep entrepreneurs staat die een technologische vinding tracht om te vormen tot een commercieel project. In de praktijk betekent dit het ontplooien van de technologie naar toenemende verwevenheid met het overkoepelende socio-technische systeem, of regime. De technologie wordt zo meer en meer ingebed in sociale en technische (infra)structuren. In dit proces staat de entrepreneur – als het goed is – niet alleen. Het functieraamwerk gaat er namelijk van uit dat een transitietraject rond een technologie, wordt aangedreven door een innovatiesysteem. Dit innovatiesysteem – dat bestaat uit de voor de opkomende technologie relevante actoren en de regels die zij volgen – bevindt zich aanvankelijk in de marges of niches van het regime. Indien het innovatiesysteem zich voldoende ontwikkelt, kan het delen van het regime incorporeren of zelfs omverwerpen. De beoordeling van het innovatiesysteem dat zich ontwikkelt in de tijd, is de beoordeling van het transitietraject. Voor de analyse en evaluatie van het innovatiesysteem introduceren we een set theoretische variabelen, functies van innovatiesystemen, waarvan bekend is dat ze noodzakelijk zijn voor de realisatie van structurele verandering. Het betreft zeven sleutelactiviteiten die – als ze voldoende zijn gerealiseerd – de projecten van de entrepreneurs zullen voeden en ondersteunen. Voorbeelden zijn kennisontwikkeling, richtinggevende impulsen, marktvorming en lobbyactiviteiten. Door de analyse te richten op de functies, die ieder inherent actief zijn, kan het transitietraject als proces worden beschreven en beoordeeld; de studie focust zowel bij de ...