Patiëntenorganisaties zijn reeds jaren aktief in de Nederlandse gezondheidszorg. Het afgelopen decennium is echter een sterke groei waar te nemen van het aantal organisaties dat zich bezighoudt met het behartigen van de belangen van verschillende groepen patiënten of kliënten in de Nederlandse gezondheidszorg. Patiëntenorganisaties laten steeds vaker en steeds duidelijker hun stem horen over verschillende zaken die de gezondheid van hun achterban aangaan. Er is dan ook sprake van een toegenomen maatschappelijke betekenis van de rol die patiëntenorganisaties in de Nederlandse gezondheidszorg spelen. Deze toegenomen maatschappelijke betekenis en de relatieve onbekendheid van wat patiëntenorganisaties nu precies doen, zijn beide aanleiding geweest voor dit onderzoek. De probleemstelling van dit onderzoek betreft de vraag naar het strategisch gedrag van kalegorale patiëntenorganisaties in de Nederlandse gezondheidszorg en naar de verklaring hiervan. Kategorale patiëntenorganisaties vertegenwoordigen mensen die met één specifieke problematiek of ziekte te maken hebben. Doel van dit onderzoek was aan te geven wat de rol of funktie is van deze organisaties binnen het komplexe krachtenveld van de gezondheidszorg: wat zijn de doelstellingen van zulke patiëntenorganisaties, welke aktiviteiten ondememen ze om deze te realiseren en hoe zien de relaties met personen en organisaties in hun omgeving eruit? Om antwoord te geven op de vragen uit de probleemstelling, zijn zes casestudies verricht, nadat een inventariserend vooronderzoek had plaatsgehad. Er is gekozen voor de bestudering van zes zoveel mogelijk verschillende patiëntenorganisaties. Door middel van uitgebreide interviews, afgenomen bij aktieve leden van de zes organisaties en bij mensen in de direkte omgeving hiervan, is het strategisch gedrag van kategorale patiëntenorganisaties gedetailleerd in beeld gebracht. Ter aanvulling op de kwalitatieve gegevens uit deze case-studies is een enquête gehouden onder alle 175 kategorale patiëntenorganisaties in Nederland.