In dienst van het koninkrijk: Beroepsontwikkeling van hervormde predikanten in negentiende-eeuws Nederland

‘Herder en leraar’, ‘dienaar des Woords’, ‘dominee’: de Nederlandse predikant draagt klinkende namen. Eeuwenlang was zijn sociale positie dienovereenkomstig. Niet alleen ten tijde van de Republiek, maar ook in het negentiende-eeuwse Koninkrijk der Nederlanden had de predikantenstand een stem van belang. Sinds de scheiding van kerk en staat speelde de dominee zelfs een prominentere rol in de Nederlandse cultuur dan lang tevoren. Maar hoe kon hij zich handhaven in een snel veranderende samenleving? In dienst van het Koninkrijk zoekt het antwoord op die vraag niet alleen in de kerk, de pastorie o... Mehr ...

Verfasser: D.J. Bos
Dokumenttyp: PhD thesis
Erscheinungsdatum: 1999
Verlag/Hrsg.: Bert Bakker
Amsterdam
Sprache: Niederländisch
Permalink: https://search.fid-benelux.de/Record/base-26764980
Datenquelle: BASE; Originalkatalog
Powered By: BASE
Link(s) : http://hdl.handle.net/11245/1.393617

‘Herder en leraar’, ‘dienaar des Woords’, ‘dominee’: de Nederlandse predikant draagt klinkende namen. Eeuwenlang was zijn sociale positie dienovereenkomstig. Niet alleen ten tijde van de Republiek, maar ook in het negentiende-eeuwse Koninkrijk der Nederlanden had de predikantenstand een stem van belang. Sinds de scheiding van kerk en staat speelde de dominee zelfs een prominentere rol in de Nederlandse cultuur dan lang tevoren. Maar hoe kon hij zich handhaven in een snel veranderende samenleving? In dienst van het Koninkrijk zoekt het antwoord op die vraag niet alleen in de kerk, de pastorie of de School met den bijbel maar ook daarbuiten: bij Binnenlandse Zaken, in studentencorpora, in het Nut, De Gids, en de HBS. Net zo goed als over de Afscheiding, de Aprilbeweging en de Doleantie gaat het hier over natievorming,, Romantiek en liberalisme. Talloze bekende negentiende-eeuwers komen aan het woord: anti-revolutionairen als Bilderdijk, Groen van Prinsterer en Abraham Kuyper, dominee-dichters als Beets en Ten Kate, ‘moderne theologie’ als Busken Huet, De Génestet en de onsterfelijke Piet Paaltjens. Op basis van origineel, diepgravend onderzoek maar in vlot leesbare taal wordt hier verhaald hoe predikanten zich verhielden tot de spraakmakende gemeente en tot het volk van Nederland. In dienst van het Koninkrijk schetst zo een buitengewoon levendig en verrassend beeld van een onalledaagse beroepsgroep. Dankzij een uitgebreide verklarende woordenlijst is het verhaal ook goed te volgen voor wie níet opgroeide in domineesland.