In de periode 1919-1930 werd de Communistische Partij in Nederland (CPN) volledig 'gerussificeerd' en 'gedomesticeerd' door het Sovjet-bewind in Rusland. In betrekkelijk korte tijd verloor de CPN zo haar zelfstandigheid. Historicus Gerrit Voerman beschrijft dit proces in zijn proefschrift De meridiaan van Moskou. De CPN en de Communistische Internationale (1919-1930). Voor zijn onderzoek raadpleegde hij Russische documenten die nooit eerder toegankelijk waren. Voerman promoveert op 31 mei 2001 aan de Rijksuniversiteit Groningen. De ontwikkelingen in de CPN werden sterk beïnvloed door de gebeurtenissen in de Sovjet-Unie, vooral de machtstrijd aan de top na de dood van Lenin in 1924. Naast de betrekkingen tussen de CPN en Moskou heeft deze studie ook oog voor de persoonlijke tragiek, zoals de diepe teleurstelling van Nederlandse revolutionairen die de Oktoberrevolutie van 1917 aanvankelijk bejubelden. Oktoberrevolutie De Oktoberrevolutie van de door Lenin aangevoerde bolsjewieken werd enthousiast begroet door geestverwanten in Nederland. Hun partij, de CPN, sloot zich aan bij de door Moskou geleide Communistische Internationale (Komintern). In de jaren twintig raakte de CPN al snel gevangen in het net van ideologische verwantschap, opgelegde discipline en financiële ondersteuning. Gaandeweg ging de Komintern zich steeds meer met haar Nederlandse sectie bemoeien. Van de autonomie van de partij van het begin van de jaren twintig was in 1930 weinig meer over: Moskou wees zonder consultaties eigenhandig de nieuwe leiding van de CPN aan. Lenin Alle bij de Komintern aangesloten partijen in Europa verloren hun zelfstandigheid. Bij de CPN is dit verschijnsel goed te bestuderen, omdat zij een van de oudste partijen was. Al in 1909 splitste de revolutionaire vleugel zich af van de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij om de Sociaal-Democratische Partij (SDP) te vormen. In 1918 doopte de SDP zich om tot de CPN. Reeds vóór de Oktoberrevolutie van 1917 onderhielden haar leiders contacten met Lenin en andere bolsjewieken. ...