De opkomst van de Zaanstreek. De ontwikkeling van Holland benoorden het IJ als factor in de wordingsgeschiedenis van de Zaandorpen

Het bovenomschrevende samenvattende komen we dan tot de volgende conclusie. In de dertiende eeuw bestond in Holland benoorden het IJ reeds enige binnen- en buitenlandse handel. De aanvoer van de buitenlandse producten werd echter zoveel mogelijk in het toenmalige handelscentrum Dordrecht geconcentreerd. Van daaruit werden deze waren naar de Noord-Hollandse dorpen gebracht. Het privilege van tolvrijdom van de dorpen Akersloot, Uitgeest en Wormer strekte de desbetreffende dorpen hierbij tot groot voordeel. . Zie: Samenvatting