De houding van ‘links’ tegenover kolonisering is niet rechtlijnig. Bij Marx zelf was er reeds een ambivalentie tegenover de kolonisering: enerzijds vond hij dat de volkeren uit het Zuiden niet veel meer te verliezen hadden dan hun achterlijkheid, anderzijds klaagde hij de uitbuiting aan. De socialistische partijen zaten aanvankelijk gemangeld tussen die twee standpunten. In een eerste fase klaagde de Belgische Werkliedenpartij de politiek van Leopold II in de Kongo-Vrijstaat aan, maar nadat België de kolonie overnam en zeker sinds ze zelf aan regeringen deelnam, werd de houding van de partij veel milder. Haar opvattingen verschilden niet wezenlijk van die verdedigd door burgerlijke partijen. Tijdens de onafhankelijkheidsperiode stonden de socialisten evenzeer pal achter ‘de’ Belgische visie ter zake. Het duurde tot de splitsing van de Belgische Socialistische Partij vooraleer de Vlaamse socialisten afstand namen van Mobutu.